Wie zijn de meiden van de tweede generatie?

Gerrit van Woudenbergh, voorzitter van het Huis van Katoen en Nu, nam als eerste het woord. Hij gaf aan dat deze expositie raakt, inspireert, maar ook stof tot nadenken geeft. Erwin Lette, de aanjager achter de expositie, legde uit hoe de tentoonstelling tot stand is gekomen. “Heel veel mensen hebben er aan meegewerkt om in woord en beeld weer te geven hoe de Turkse mensen naar Nederland kwamen. Hoe ze geworsteld hebben om een plekje in de Almelose samenleving te veroveren. Het is een heel mooi eerbetoon geworden”, aldus Erwin Lette.

Daarna nam Sevilay Luiken-Dalli het woord. Sevilay was een van de vier vrouwen die vanuit de Turkse gemeenschap initiatiefneemster was van de tentoonstelling. Zij heeft heel openhartig haar levensverhaal vertelt en dat verhaal siert nu een van de wanden en kan iedere bezoeker lezen.

Het was niet altijd makkelijk voor Sevilay. Ze mocht vaak niet wat andere meisjes mochten. Ze dreigde uitgehuwelijkt te worden, maar uiteindelijk heeft ze een goede en fijne positie weten te bemachtigen in de Nederlandse maatschappij. “Ik ben Nederland heel erg dankbaar voor de kans die ik gekregen heb.”

Zeliha Sen kwam via haar dementerende moeder in contact met Imean, de zorgorganisatie van Sevilay. Haar werd gevraagd om ook haar levensverhaal te delen met de Almeloërs voor de expositie. Ze wil hier graag aan mee werken. Haar vader kwam destijds naar Nederland om te werken. Haar moeder kwam een jaar later. Zeliha is vier jaar lang bij een oom en tante in Turkije gebleven. Toen ze vier jaar werd kwam ook zij naar Nederland. Haar zus kwam twee jaar later en de twee jongste kinderen in het gezin zijn in Nederland geboren. Zeliha is jarig op 12 februari (53 jaar).

Zoals zoveel Turkse kinderen ging ze naar de Jan Lighthartschool. “Ik was helemaal weg van Ruud Brilleman, een jonge leerkracht. Superleuk dat hij ook bij de opening van de expositie was.” Na enkele jaren ging ze verder op de Minister Calsschool. Van haar ouders mocht ze studeren en daar was ze blij mee. Ze ging eerst naar de Mavo en vervolgens studeerde ze mode aan de Santa Maria MDGO. Ze heeft zelfs een tijd op de Molenaar Fashionschool gezeten.

Zeliha heeft zes jaar in Amersfoort gewoond, maar is toch weer teruggekeerd naar ‘haar stad’ Almelo. Ze leerde haar man kennen. Ze runde een hele tijd het bedrijf Sun microsystems. Ze werkte ook nog eens zes jaar bij Beta graphics in Hengelo tot haar oudste dochter werd geboren. Vier jaar later kwam haar tweede dochter.

Om in de Italiaanse koffiezaak Pascucci te kunnen werken, reisde ze lange tijd op en neer naar Rotterdam. Zeliha is niet zo groot, maar haar dochters daarentegen zijn heel lang. “Dat komt vast omdat ik tijdens mijn zwangerschap zoveel wortels heb gegeten”, vertelt Zeliha lachend. “Mijn naam betekent ook ‘vrolijk meisje’. Haar dochters zijn inmiddels 20 en 16 jaar en voelen zich prima thuis in Almelo. In de Boddenstraat runt Zeliha samen met haar man al weer vele jaren de Oriënt Expres. “Al zeg ik het zelf, het is een echte sjieke zaak en geen doorsnee shoarmazaak”, vertelt Zeliha met gepaste trots. Voor heel veel Almeloërs is ze een bekend gezicht. Daarnaast heeft ze haar naaiatelier waar ze zich helemaal kan uitleven op het maken van mooie kleding en tasjes van leuke stofjes.

Ook de dames Nurten en Leyla hebben hun levensverhaal laten optekenen op de wanden die bij de expositie horen.

De 65-jarige Müfide Halaceli was 35 jaar geleden de eerste vrouwelijke onderneemster in ons land. “Mijn man zorgde thuis voor de kinderen en ik kon zodoende aan het werk”, laat Müfide weten.  Ayse Kadan en en Müfide openden samen een wand met bekende Turkse Almeloërs. Een speciaal hoekje is helemaal ingericht als eerbetoon aan de vader van Ayse, de Turks-Twentse troubadour Ömer Kadan.

Agnes Nijhuis was als coach in de Thuiszorg van Zorgaccent vaak betrokken bij Turkse families. Zij vertelde in haar voordracht dat het voor de eerste generatie Turkse mensen vooral een kwestie van overleven was. Er werd moed en doorzettingsvermogen gevraagd. Er zijn veel offers gebracht. Natuurlijk  ontbrak het hen niet aan hoop en dromen.

In de boeiende expositie De meiden van de tweede generatie komen heel veel verschillende aspecten van de Turkse, inmiddels bijna Nederlanders, en hun bijzondere cultuur en gewoontes, bij elkaar. Naast heerlijke Turkse hapjes, speciale kleedjes, klederdrachten en een fraaie oude opel. Ze stroomlijnen steeds vaker met de Nederlandse gewoontes. Door steeds meer onderlinge bekendheid, groeien ze steeds meer naar elkaar toe. Bekend maakt bemind.

De expositie in het Huis van Katoen en Nu is tot en met 25 juni te bezichtigen op woensdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur. Zoals altijd is de toegang gratis.