Verduurzaming en herinrichting Grote Kerk

“De kerk moet een multifunctionele functie krijgen”, legt coördinator Aart Ek uit. “Dat betekent een publieke functie binnen de randvoorwaarden die de kerk stelt.”
In de praktijk betekent dit dat er naast de erediensten betere mogelijkheden komen voor bijvoorbeeld exposities, concerten en kleinschalige activiteiten.  

Hoewel de aanpassingen vooral inpandig zijn, zal ook aan de buitenkant die openheid naar het publiek zichtbaar zijn doordat de toegangsdeuren tussen de toren en de kerk zullen verdwijnen om plaats te maken voor een glazen schuifpui. Meteen na binnenkomst zijn de toiletvoorzieningen onderin de toren verwijderd, waardoor de fraaie wenteltrap naar het op de eerste verdieping gelegen imposante orgel zichtbaar is geworden. Via die wenteltrap is de orgelruimte vanuit de entreehal voor de organist bereikbaar.

“Met name bij het voorbereidende sloopwerk ten behoeve van een nieuwe vloerverwarming hebben wij gebruik gemaakt van de diensten van enthousiaste vrijwilligers. De verwarming dateert van de laatste renovatie zo’n zeventig jaar geleden en werkt nog op gas. Deze moest dus hoognodig worden vervangen en daarbij wordt rekening gehouden met verduurzaming”, geeft Ek aan.  

De vervanging van de eigenlijke vloerverwarming is een klus voor de vakmensen. De vrijwilligers hebben eerst de oude luchtverwarmingsinstallatie uit de kelder verwijderd. Voor de eigenlijke vervanging van de vloerverwarming moest de hele vloer eruit worden gehaald, inclusief de grote  betonnen bak waarin de oude stalen buizen van de huidige vloerverwarming zijn ondergebracht. Pas daarna kon aan de aanleg van het nieuwe systeem – verwarming en luchtbehandeling – worden begonnen. De nieuwe leidingen liggen inmiddels op hun plek en de vloer is weer dicht gelegd.

Zowel links als rechts in de centrale ruimte komen de balustrades terug. Aan de zuidzijde komt een zogenaamd stiltecentrum dat middels een glaswand van de centrale ruimte wordt gescheiden. Bijzonder is de realisatie van een eigen entree. Daarvoor moest toestemming worden verleend, aangezien het een ingreep aan een rijksmonument betreft. Na goedkeuring van de omgevingsvergunning is in de bijna een halve meter dikke muur inmiddels een opening geboord waar de deurpartij gaat komen.

Er wordt bij de herinrichting veel gebruik gemaakt van glazen tussenwanden en schuifpuien. Daarmee wordt de gewenste openheid duidelijk benadrukt.

Aan de noordkant van de centrale ruimte komt een ruimte voor kleinschalige activiteiten, waarbij eventueel gebruik kan worden gemaakt van een bescheiden maar professionele keuken. Aan die kant keert ook de grafelijke kerkbank terug.

Alle kerkbanken zijn verwijderd en maken plaats voor stoelen die in een soort halve cirkel tegenover een nieuwe kansel worden geplaatst.

Het koor – met daaronder de grafkelder van de Van Rechterens – blijft onveranderd maar wordt wel voorzien van een koorrek over de volle breedte, waardoor het koor geschikt geschikt gemaakt wordt voor kleinschalige activiteiten. De kansel op de hoek van het koor is verwijderd om plaats te maken voor een nieuw spreekgestoelte dat met behulp van moderne technieken meer recht doet aan de originele kansel. Graaf Christiaan van Rechteren heeft daarvoor de nodige historische informatie verstrekt.

Voor het zover is dat de bijna drie eeuwen oude kerk weer helemaal ‘bij de tijd’ is, moet er nog veel werk worden verzet. “Maar we liggen op schema”, stelt Ek tevreden vast. “Onvoorziene problemen daargelaten, moet vanaf medio 2025 de Protestantse Gemeente Almelo weer kunnen kerken in de Grote Kerk.”

Peter van der Molen